Spółdzielnia socjalna jest jednym z podmiotów ekonomii społecznej, czyli instytucją, która prowadzi działalność łącząc cele zarówno społeczne jak i gospodarcze.

Ustawa z dnia 27 kwietnia 2006 r. o spółdzielniach, stwarza podstawy prawne do prowadzenia wspólnego przedsiębiorstwa osobom zagrożonym wykluczeniem społecznym, którym szczególnie trudno byłoby rozpocząć i prowadzić działalność gospodarczą samodzielnie.

Zysk osiągany z działalności gospodarczej spółdzielni społecznej, poza celem samym w sobie, jest także środkiem do realizacji celów społecznych. Będzie to np.: integracja społeczna.

Spółdzielnię socjalną mogą założyć osoby z pełną zdolnością do czynności prawnych i równocześnie zaliczające się do przynajmniej jednej z następujących kategorii:

• osoby bezrobotne,
• osoby, o których mowa w art. 2 pkt 1a i 1b Ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o zatrudnieniu socjalnym,
• osoby niepełnosprawne,
• osoby do 30. roku życia oraz po ukończeniu 50. roku życia, posiadające status osoby poszukującej pracy bez zatrudnienia,
• poszukujący pracy niepozostający w zatrudnieniu lub niewykonujący innej racy zarobkowej opiekunom osoby niepełnosprawnej,
• osoby poszukujące pracy niepozostające w zatrudnieniu lub niewykonujące innej pracy zarobkowej,
• osoby usamodzielniane, o których mowa w art. 140 ust. 1 i 2 Ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej.

Prowadzony biznes ma zasadniczo charakter zespołowy, a członkowie wspierają się i dzielą pracą. Dzięki temu, osobie długo funkcjonującej poza rynkiem pracy łatwiej działać w ramach spółdzielni niż np. w ramach jednoosobowej działalności gospodarczej.